ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Έτσι έγινε και είδα το Εκκρεμές. […] Το Εκκρεμές μού έλεγε ότι μολονότι όλα κινούνταν, η υδρόγειος σφαίρα, το ηλιακό σύστημα, τα νεφελώματα, οι μαύρες τρύπες και όλα τα τέκνα της κοσμικής εκπόρευσης, από τα πρώτα θεία όντα έως την πιο ιξώδη ύλη, ένα μοναδικό σημείο παρέμενε ιδεατός πίρος, σφήνα, γάντζος, και άφηνε το σύμπαν να κινείται γύρω του. Και τώρα εγώ συμμετείχα σ’ αυτή την υπέρτατη εμπειρία, εγώ που επίσης κινιόμουν μέσα στα πάντα μαζί τους, μπορούσα να δω Εκείνο, το Ακίνητο, το Φρούριο, την Εγγύηση, την ολόφωτη αχλή που δεν είναι σώμα, δεν έχει σχήμα, μορφή, βάρος, ποσότητα ή ποιότητα, και δεν βλέπει, δεν νιώθει, δεν υποκύπτει στο συναίσθημα, δεν βρίσκεται σ’ έναν τόπο, ή σε χώρο και χρόνο, δεν είναι ψυχή, διάνοια, φαντασία, γνώση, αριθμός, τάξη, μέτρο, ουσία, αιωνιότητα, δεν είναι σκότος ούτε φως, δεν είναι λάθος και δεν είναι αλήθεια. Ένα βιβλίο που σε παίρνει μαζί του στο χρόνο και σου αποκαλύπτει έναν ολόκληρο κόσμο από μυστικές αδελφότητες, υπόγειες κοινωνίες, πλεκτάνες και συνωμοσίες, μέσα από τη χαρισματική γραφή του μεγάλου Ιταλού διανοούμενου.

Στο πρώτο μυθιστόρημά του μετά τη βράβευσή του με το Νομπέλ (2017), ο Καζούο Ισιγκούρο αφηγείται την ιστορία της Κλάρας, μιας Τεχνητής Φίλης με εκπληκτική παρατηρητικότητα και ιδιαίτερη ευαισθησία, η οποία από τη θέση της στο κατάστημα, όπου πωλείται, παρακολουθεί με προσοχή τη συμπεριφορά όσων έρχονται για να ρίξουν μια ματιά, αλλά και όσων περνούν απ’ έξω, στον δρόμο. Και ελπίζει πως σύντομα κάποιος θα τη διαλέξει. Ένα βαθιά συγκινητικό βιβλίο που μας προσφέρει μια μοναδική άποψη του διαρκώς μεταβαλλόμενου κόσμου μας μέσα από τα μάτια μιας αξέχαστης αφηγήτριας. Η αριστοτεχνικά συγκρατημένη πρόζα του Ισιγκούρο ενισχύει τη συναισθηματική δύναμη και τη σπάνια τρυφερότητα του κειμένου, που διερευνά το πλέον θεμελιώδες ερώτημα: Τι σημαίνει στ’ αλήθεια ν’ αγαπάς;

Κρίση των ιδεολογιών, κρίση των κομμάτων, ξέφρενος ατομικισμός. Αυτός είναι -ως γνωστόν- ο χώρος στον οποίο κινούμαστε· μια ρευστή κοινωνία, όπου δεν είναι πάντα εύκολο να βρεθεί ένα πολικό αστέρι (παρόλο που είναι εύκολο να βρεθούν πλήθος αστέρια κι αστεράκια). Εδώ βρίσκουμε τα πιο οικεία πρόσωπα αυτής της κοινωνίας: τα προσωπεία της πολιτικής, τις εμμονές των ΜΜΕ για ακροαματικότητες που όλα (ή σχεδόν όλα) δείχνουν να συμμερίζονται, τη συμβίωση με τα κινητά μας τηλέφωνα, την αγένεια. Και φυσικά, πολλά άλλα που ο Ουμπέρτο Έκο αφηγούνταν τακτικά στη στήλη του La bustina di Minerva. Είναι μια κοινωνία, η ρευστή κοινωνία, όπου μερικές φορές το μη νόημα φαίνεται να κατατροπώνει τη λογική, με ανεπανάληπτα βεβαίως κωμικά αποτελέσματα, αλλά με συνέπειες όχι ιδιαίτερα καθησυχαστικές. Σύγχυση, αποσύνδεση, κατακλυσμός από έξεις που συχνά αποτελούν απλώς κοινούς τόπους. «Πάπε Σατάν, πάπε Σατάν αλέπε», έλεγε στην 7η ωδή της Κόλασης, από τη Θεία Κωμωδία, ο Δάντης Αλιγκέρι ανάμεσα στον θαυμασμό, στον πόνο, στην οργή, στην απειλή και ίσως στην ειρωνεία.

Ήταν αναπόφευκτο: το άρωμα του πικραμύγδαλου του θύμιζε πάντα τη μοίρα των αδιέξοδων ερώτων. Όταν η νεαρή Φερμίνα Δάσα αρνείται τις παθιασμένες προτάσεις του Φλορεντίνο Αρίσα και παντρεύεται τον δόκτορα Χουβενάλ Ουρμπίνο, ο αθεράπευτα ρομαντικός Φλορεντίνο αναζητά παρηγοριά στην αγκαλιά πολλών άλλων γυναικών, καμία όμως δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη Φερμίνα στην καρδιά του. Πιστός στον όρκο του ότι θα την αγαπάει για πάντα, ζει για την ημέρα που εκείνη θα απελευθερωθεί από τα δεσμά της. Όταν, μισό αιώνα αργότερα, ο σύζυγος της Φερμίνα σκοτώνεται προσπαθώντας να κατεβάσει τον παπαγάλο του από ένα δέντρο μάνγκο, ο Φλορεντίνο αρπάζει την ευκαιρία να δηλώσει την αιώνια αγάπη του. Μπορεί όμως ο νεανικός τους έρωτας να ξαναζωντανέψει στο λυκόφως της ζωής τους;

H Nτανιέλα η κουνελίτσα ήταν συναχωμένη. Τα μικρόβια είχαν στήσει πάρτι μέσα στη μύτη της και, όποτε φταρνιζόταν, πετάγονταν έξω με αλεξίπτωτο, με ελικόπτερο, ακόμα και με αεροπλάνο. Κανένας συμμαθητής της δεν τα έβλεπε, εκείνα όμως προσγειώθηκαν στα μολύβια της Μάλιας, που ζωγράφιζε, στα δάχτυλα της Λαλαλού, που τα πιπίλιζε, στα δόντια του Φάνι, που έτρωγε τα νύχια του, και στο στόμα της Νταπ, που χασμουριόταν. Και τότε η Ντανιέλα θύμωσε πολύ. Κι ετοιμάστηκε να πολεμήσει τα μικρόβια…

Ο μικρός επιστρέφει στο σπίτι με ένα καταπληκτικό νέο! Στο σχολείο του ήρθαν κάτι καινούρια αποδημητικά πουλιά. Η μαμά δε γνώρισε ποτέ της αποδημητικά πουλιά και έχει απορίες. Τι ήταν αυτό που τα ανάγκασε να φύγουν από το σπίτι τους; Ποια γλώσσα μιλάνε; Τι ονόματα έχουν; Αλλά και ο μικρός έχει πολλές απορίες. Μια πρωτότυπη ιστορία για την προσφυγιά.

Ο Φούφι, το αρκουμπάκι, δεν ήθελε να πάει σχολείο. Τα άλλα αρκουδάκια δεν ήταν φτιαγμένα από κουμπιά όπως αυτός. Ο Φούφι έκανε παρέα με τον φόβο, τον θυμό, την ανησυχία, το παράπονο, τη στενοχώρια του, ώσπου τρύπωσε μέσα του η χαρά, η περηφάνια κι ο ενθουσιασμός, γιατί χάρισε μερικά από τα κουμπιά του στη Ζιλίντα, την αρκουδίτσα με την πανέμορφη χνουδωτή ροζ γούνα, κι έγινε ο ήρωάς της! Μια ιστορία για τα συναισθήματα και τη διαφορετικότητα, με την παιχνιδιάρικη ματιά της Ρένας Ρώσση-Ζαΐρη και της μικρής βοηθού της, Κάτιας.

Όταν ένα παιδί λέει «Όχι!» τότε πρέπει να ακούμε και να σεβόμαστε τη φωνή του. Ένα χρήσιμο βιβλίο ενδυνάμωσης που λειτουργεί ως σημείο εκκίνησης για συζητήσεις γύρω από θέματα κρίσιμα, όπως τα δικαιώματα, τα προσωπικά όρια, ο σεβασμός, η συναίνεση και η επιλογή.